Uitstelgedrag bij ADD: waarom het gebeurt en wat helpt

Iedereen stelt weleens iets uit. Maar bij mensen met ADD (Attention Deficit Disorder) is uitstelgedrag vaak geen incidenteel probleem, het is een dagelijkse strijd. Wat begint als een simpele taak verandert al snel in een onoverkomelijke berg, terwijl de klok genadeloos verder tikt.

In deze blog kijken we naar wat er werkelijk achter uitstelgedrag bij ADD schuilgaat, waarom het niet gewoon een kwestie van wilskracht is en – vooral – wat wél kan helpen.

1. Wat is ADD en waarom leidt het tot uitstelgedrag?

ADD is een subtype van ADHD waarbij hyperactiviteit minder op de voorgrond staat. In plaats daarvan draait het bij ADD vooral om aandachtsproblemen, interne onrust, moeite met plannen en het verwerken van informatie.

Deze kenmerken vormen een perfecte voedingsbodem voor uitstelgedrag:

• Taken voelen snel overweldigend aan

• Moeilijkheden met tijdsinschatting maken het lastig om te plannen

• Perfectionisme en faalangst kunnen verlammend werken

• Prikkels van buitenaf zorgen voor constante afleiding

Het gevolg? Je weet wat je moet doen, maar komt er niet toe. En dat frustreert enorm.

2. Wat er écht gebeurt in je brein

Bij ADD werkt de executieve functie in de hersenen anders. Dit zijn de processen die verantwoordelijk zijn voor:

• Plannen

• Organiseren

• Inschatten van tijd

• Starten en volhouden van taken

Wanneer je ADD hebt, kan je brein moeite hebben om op ‘commando’ te schakelen naar taakmodus. De motivatiecentra zijn trager geactiveerd, tenzij er sprake is van hoge druk, een naderende deadline of iets dat emotioneel écht raakt. Daarom lukt het soms wel onder tijdsdruk of bij dingen die je echt boeien.

3. Waarom straffen en pushen niet werken

De klassieke aanpak bij uitstelgedrag is: harder je best doen. Time management, to-dolijstjes, afleidingen wegleggen. Maar deze aanpak faalt vaak bij mensen met ADD.

Waarom?

• Schuld en schaamte versterken het probleem

• Zelfkritiek verhoogt stress, wat uitstel juist voedt

• Er is geen rekening gehouden met hoe het brein werkt

Wat iemand met ADD nodig heeft, is erkenning van het verschil in breinwerking én praktische handvaten die daarbij passen.

4. Wat helpt wél? Praktische strategieën

Hier zijn enkele bewezen methodes die wél helpen:

✅ Werk in kleine tijdsblokken

Gebruik bijvoorbeeld de Pomodoro-techniek: 20 minuten focus, 5 minuten pauze. Dat maakt de drempel kleiner om te starten.

✅ Maak taken visueel

Gebruik kleurcodes, pictogrammen of post-its. Wat zichtbaar is, blijft beter in je werkgeheugen hangen.

✅ Verlaag de drempel tot actie

Begin met een ‘domme eerste stap’: open je laptop, zet je timer, leg het document klaar. Actie activeert motivatie.

✅ Gebruik een externe prikkel

Een body double (iemand die gewoon in je buurt werkt) of achtergrondgeluid (zoals brown noise) kan helpen om je brein te centreren.

✅ Herken je triggers

Merk op wanneer je neigt naar uitstelgedrag: welk gevoel of gedachte gaat eraan vooraf? Dat bewustzijn opent de deur naar verandering.

5. Hoe coaching bij ADD kan ondersteunen

Een coach helpt je:

• Patronen te herkennen

• Structuur te vinden die bij jou past

• Mild te zijn voor jezelf

• Actie te nemen op een manier die realistisch is

Bij Zenvio combineren we dit met wandelcoaching, zodat je niet alleen praat, maar ook beweegt, voelt en de natuur inzet als rustgever. De beweging helpt om je brein letterlijk in actie te zetten.

Jij bent niet lui. Je brein werkt gewoon anders.

ADD gaat niet over tekortschieten. Het gaat over anders functioneren. En dat vraagt om een andere aanpak.

Laat uitstelgedrag niet je zelfbeeld ondermijnen. Begrijp het, werk ermee samen en geef jezelf de tools om in beweging te komen.

➡️ Ontdek meer op zenvio.be of plan een vrijblijvend kennismakingsgesprek in.